Het Recruitment Spook: de niet-bestaande vacature
Het spookt in recruitmentland. Niemand weet waar en hoeveel, maar er duiken regelmatig spookvacatures op. Zowel kandidaten als recruiters hebben hier last van en ze bederven de sfeer. Waar komen ze vandaan? En ”who you gonna call?”
De niet-bestaande vacature is een grote frustratie voor veel werkzoekenden. Die prachtige baan waar je erg geschikt voor bent en helemaal enthousiast van wordt blijkt niet te bestaan of niet echt ”open” te zijn. En ook recruiters, zowel intern als bij intermediairs, lopen zich regelmatig het vuur uit de sloffen en vinden uitstekende kandidaten die achteraf helemaal niet nodig waren. Spookvacatures dus. Waar we niet direct bang van hoeven te worden maar waar een hoop energie, tijd en geld aan verspild wordt.
Waar komen ze vandaan?
Er zijn diverse redenen waarom sommige vacatures helemaal geen vacatures zijn:
Binnenzak kandidaat: De vacature-eigenaar heeft al een geschikte kandidaat op het oog, intern of in het veelgeroemde netwerk. Natuurlijk wil de vacature-eigenaar die kandidaat graag op de functie. Maar om niet van vriendjespolitiek te worden beschuldigd of om te voorkomen dat hij of zij erop aangesproken wordt als het later toch misgaat met die kandidaat wordt een vacatureprocedure opgestart. Op een gunstig moment in de procedure komt het CV uit de binnenzak en uiteindelijk heeft recruitment een hoop werk voor niks zitten doen en zijn er weer vele sollicitanten afgewezen omdat er ”beter gekwalificeerde”” kandidaten waren.
Marktverkenning: voor organisaties is het soms prettig te kijken wat voor soort kandidaten er op de markt zijn. Dit kan gebeuren om toekomstige groei- en uitbreidingsplannen te onderbouwen. Of om bijvoorbeeld geruchten over problemen of ontslagen bij concurrenten te onderzoeken. Helaas zijn ook dit spookvacatures want er is op dit moment geen behoefte aan nieuwe kandidaten. Recruiters en sollicitanten horen vaak dat de vacature ”on hold” is gezet.
Kandidaten verzamelen: vooral intermediairs worden er regelmatig van verdacht vacatures te misbruiken of zelfs te verzinnen. Het doel hiervan is dan het verzamelen van goede kandidaten in een bepaalde functie of vakgebied. Hiermee kunnen dan later commerciële acties worden ondernomen richting de (potentiële) opdrachtgevers. Commercieel kan dit zeker werken maar het is wel funest voor je reputatie bij sollicitanten.
Imago oppoetsen: Het hebben van voldoende interessante vacatures kan belangrijk zijn voor het imago van een organisatie. Hoewel misschien de meeste vacatures best via open sollicitaties kunnen worden ingevuld is het imagotechnisch handig om te laten zien dat er regelmatig openstaande vacatures zijn. Hierdoor blijf je een aantrekkelijke werkgever. In de concurrentieslag ondersteunt dit ook het imago: zij groeien en breiden uit. Voor intermediairs speelt zeker ook: veel vacatures trekken ook veel kandidaten en vervolgens weer nieuwe opdrachten. Naast gefrustreerde sollicitanten kan dit echter ook leiden tot flinke imagoschade.
Who you gonna call?
Bovengenoemde oorzaken creëren allen spookvacatures, en er zijn er vast nog meer oorzaken te bedenken. Vanuit de organisatie of vacature-eigenaar gedacht zijn dit soms begrijpelijke oorzaken die meestal om goed verdedigbare redenen tot de zogenaamde spookvacatures leiden. Het is dus vaak geen kwaadwillend spook maar de effecten hiervan kunnen voor een organisatie vervelend zijn, laat staan voor de gefrustreerde werkzoekende.
Het is een spook wat vaak ook vanuit kamertjes en afdelingen ontstaat en dus moeilijk onder controle te krijgen is. En daarin schuilt ook het grootste gevaar voor imago en concurrentiepositie. Net als zo veel dingen is het herkennen en weten stap 1. Hoe vaak en waar gebeurt het? En waarom? HR zal dit helder moeten krijgen en kan daarbij geholpen worden door klagende sollicitanten of recruiters. Gebeurt dit te vaak dan zal HR en/of Marketing ook de rol van Ghostbuster dienen op te pakken…
Beste Alex,
Uitstekend stuk, dank je wel. Zoals je zelf aangeeft is dit verschijnsel moeilijk onder controle te krijgen en m.i. al decennia oud. Ik loop hier wekelijks tegen aan met als ultieme frustratie booster “functie staat on-hold” . De sollicitant dient tijdens het gehele proces van eerste contact tot baanaanbod niet alleen te beschikken over doorzettingsvermogen maar zeker over het hebben (of ontwikkelen van !) een beperkte hechting aan het sollicitatie-resultaat. Dat het zoeken naar een baan een zeer frustrerende periode kan zijn staat vast maar voor velen is er geen alternatief voor het genereren van inkomen. Hoe meer je gehecht raakt aan het resultaat van je sollicitatie inspanning en door vele spook vacatures tot op het bot gefrustreerd raakt wat zeer voorstelbaar is, hoe eerder je terecht komt in de categorie “afhakers”. (en het UWV maar trots melden dat er weer honderden een baan hebben gevonden omdat de WW niet meer betaald wordt 🙁 ) Je opmerking “klagende sollicitanten…” is terecht echter met die kanttekening dat de job reeds vergeven is en daarbij het negativisme over weer een spook-vacature waar je als sollicitant het slachtoffer van bent geworden de overhand kan krijgen bij die lange zoektocht naar die werkelijk bestaande baan. En positief blijven “no-matter-what” is al een prestatie op zich !
Beste mensen
Goed dat door meerdere betrokkenen gewaarschuwd wordt voor spookadverteerders. Misschien loop ik achter, maar waar ik – en vast veel meer mensen – behoefte aan heb is waarschuwen voor spookadverteerders/spookvacaturesites met naam en toenaam..!
Groet Job de Vries
Idem in België. Spijtig dat Job’s voorstel juridisch gezien niet haalbaar is. Dank aan Alex voor het mooie stuk.